مالیات چیست؟ این هزینه اجباری را بشناسید
مالیات یک هزینه اجباری برای اشخاص حقیقی و حقوقی است؛ این هزینه را یک سازمان دولتی مانند سازمان امور مالیاتی کشور در ایران دریافت میکند. مالیات دو نوع مستقیم و غیر مستقیم دارد که در ادامه این مقاله با آن آشنا میشویم.
روی هر کجای نقشه جان که دست بگذاریم، مالیات بخشی از درآمد دولت به حساب میآید؛ هر کسی که در جامعه زنده است و تعامل دارد، مالیات پرداخت میکند. برخی از مردم از مالیات اطلاع داشته و برخی دیگر بدون توجه به آن عبور میکنند. افرادی که مالیات را شناخته و رفتار مالیاتی دولت را تحت نظر میگیرند، قطعا در زندگی مالی خود بسیار موفقتر عمل میکنند. شما به نسبت مالیات چطور عمل میکنید؟
این مقاله به شما کمک میکند تا انواع مالیات مستقیم و غیر مستقیم را بشناسیم، اکوتکس داستان مالیات را با ماهیت آن و تاریخچهای کوتاه شروع میکند. خیلی کوتاه از انواع مالیات عبور میکنیم تا به مالیات بردارایی برسیم. آیا شما از مالیات معاف هستید؟ جواب این سوال نیز در این مقاله وجود دارد. با اکوتکس و احسان روزبهی همراه باشید.
فهرست محتوا
مالیات چیست؟ با تعریف مالیات آشنا شوید
مالیات به زبان ساده یک هزینه است، یک هزینه اجتماعی که گروههای مختلف از شخصیتهای حقیقی و حقوقی آن را پرداخت میکنند. دولت با دریافت مالیات شرکتی، مالیات برارزش افزوده، مالیات بردارایی و دیگر انواع مالیات هزینههای خود را برای تامین زیرساختها و منافع عمومی تامین میکند.
مالیات بخشی از دارایی و درآمد جامعه است که به سمت دولت حرکت میکند. چراکه دولت ابزار و امکانات دستیابی به درآمد، سود و در نتیجه دارایی را ممکن کرده است. مالیات در تمام دنیا یک مبحث مهم اقتصاد به حساب میآید. قانونگذاران هر کشور قوانین مشخصی را برای دریافت و هزینهکرد مالیات به تصویب میرسانند. در ایران ماده 51 قانون اساسی کشور مشخصا در خصوص مالیات است. بررسی مالیات در وب سایت اکوتکس براساس قوانین جمهوری اسلامی ایران انجام میشود، اما در زمان این بررسی، نیم نگاهی به قوانین مالیاتی در کشورهای جهان خواهیم داشت.
دسته بندی مالیاتی: مالیات مستقیم و مالیات غیرمستقیم
احسان روزبهی در روند آموزش خود، کلیات مالیات را به دو بخش مستقیم و غیر مستقیم تقسیم میکند. چراکه هر نوع از مالیات بخشی از درآمد و دارایی مردم را تحت تاثیر قرار میدهد؛ به همین علت باید به شکل تفکیک شده با انواع آن آشنا شد.
مالیات مستقیم
مالیات مستقیم دو دسته است؛ دسته اول بر درآمد اعمال شده و دسته دوم براساس دارایی محاسبه میشود. مالیات بردرآمد شامل چهار بخش مالیات بر درآمد املاک، مشاغل، درآمد اتفاقی و اشخاص حقوقی است. در ادامه این مقاله از اکوتکس درخصوص هر کدام از انواع مالیات حداقل یک مثال خواهیم داشت.
مالیات بردرآمد مشاغل زمانی دریافت میشود که شما یک شغل داشته باشید، مانند یک مغازه، پروانه وکالت، پروانه پزشکی یا مارد مشابه. گاهی اوقات نیز برخی از درآمدها به شکل اتفاقی پیش روی شما قرار میگیرد، مانند یک واسطهگری یا برنده شدن در مسابقات که در قالب درامدهای اتفاقی محاسبه خواهد شد.
در نهایت به مالیات بردرآمد شرکتها میرسیم، مالیات بردرآمد شرکتها از سود آنها محاسبه میشود. یک شخصیت حقوقی باید 25 درصد از سود خود را پس از کسر تمامی هزینهها به عنوان مالیات پرداخت کند.
مالیات بر دارایی از گذشته وجود داشته است، مالیات بردارایی که از گذشته وجود داشته، شامل مالیات بر ارث و حق تمبر است. مالیات بر ارث زمانی دریافت میشود که یک فرد فوت کرده و وراث بخشی از ماترک آن را به عنوان مالیات پرداخت میکنند. حق تمبر هم شرایط مشخصی دارد که در زمان نقل و انتقال دارایی پرداخت میشود.
مالیات بردارایی که اخیرا اضافه شده است، به دارایی جاری اشخاص تعلق میگیرد. اگر شما یک خودروی گران قیمت یا خانه باارزش ریالی قابل توجه داشته باشید، دولت سالانه هزینهای را از آن دریافت میکند.
مالیات غیر مستقیم
مالیات غیرمستقیم دو زیرشاخه اصلی دارد، زیرشاخه اول آن شامل مالیات بر واردات و زیرشاخه دوم آن شامل مالیات بر مصرف و فروش است. مالیات بر واردات توسط گمرک رگوله شده و شامل حقوق گمرکی، سود بازرگانی، حق ثبت و دیگر مواردی است که توسط گمرک کشور ایران مشخص میشود. این مالیات در خصوص هر نوع کالا متفاوت بوده و شما باید در خصوص یک کالای اختصاصی از اکوتکس مشاوره دریافت کنید. در خصوص واردات و مالیات گمرکی نمیتوانیم یک نسخه جهان شمول داشته باشیم.
مالیات بر مصرف و فروش را با نام ارزش افزوده میشناسیم. مالیات برارزش افزوده را در انتهای فاکتور رستوران، خرید از مغازه یا حتی استفاده از خدمات مشاهده میکنیم. این مالیات برای سال 1403 به مقدار 10 درصد تعیین شده است و تمامی هزینههای افراد حاضر در کشور را شامل میشود.
مالیات بردرآمد: دولت درآمد شما را میشمارد!
مالیات بردرآمد یک مالیات مستقیم است؛ هر شخص حقیقی و حقوقی در کشور که درآمد داشته باشد، باید بخشی از آن را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کند. در این بخش به شکل مختصر مالیاتهای اعمال شده بر درآمد را بررسی میکنیم.
مالیات بر درآمد مشاغل: اگر کار میکنید و برای کار کردن خود حقوق دریافت میکنید، مالیات بر درآمد مشاغل شامل شما خواهد بود. ماده 93 قانون مالیات مستقیم عنوان کرده است: درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایز فصلهای این قانون در ایران تحصیل کند، پس از کسر معافیتهای مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد مشاغل است.
مالیات بر درامد املاک: مالیات اعمال شده بر املاک و مستغلات شامل سه دسته مالیات بر اجاره املاک، مالیات بر نقل و انتقال املاک و مالیات بر مستغلات خالی از سکنه است. این نوع مالیات در قانون مالیتهای مستقیم، ماده 52 به این شکل تعریف میشود: درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس از کسر معافیتهای مقرر در این قانون مشمول مالیات بر عملکرد املاک است.
مالیات بر درآمد اتفاقی: منظور از درآمد اتفاقی، درآمدی است که روتین نبوده و به شکل دائم در جریان نیست. این نوع مالیات میتواند یک جایزه یا مواردی از این دست باشد.
مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی: درآمد یک شرکت پس از کسر کسورات، شامل مالیات بردرآمد خواهد بود. به عبارتی از سود خالص یک شرکت، 25 درصد تحت عنوان مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی کسر میشود.
مالیات بر دارایی: هر آنچه که به نام شماست
مالیات بر دارایی یکی دیگر از عناوین کسب درآمد دولت از مردم است. این مالیات براساس دارایی افراد جامعه محاسبه شده و شامل دو گروه زیر است.
1 – مالیات حق تمبر: این مالیات از طریق الصاق یا ابطال تمبر روی اسناد به دولت تعلق میگیرد. حق تمبر به منظور رسمیت بخشید یا لازم الاجرا نمودن یک سند پرداخت شده و تمبر به کار میرود. مبالغ مالیات حق تمبر طی یک فیش مالیاتی در اختیار افراد جامعه قرار میگیرد، این فیش باید به حساب خزانه دولت در بانک ملی واریز شود.
2 مالیات بر ارث: مالیات بر ارث، مالیاتی است که وراث از ماترک شخص فوت شده پرداخت میکنند. جزئیات این مالیات در ماده 17 قانون مالیاتهای مستقیم شرح داده شده است.
مالیات غیرمستقیم: دریافتی غیر مستقیم دولت
مالیات غیر مستقیم دو شاخه اصلی دارد، اولی مالیات بر واردات و دومی مالیات بر مصرف و فروش است. احسان روزبهی به شما میگوید که مالیات بر واردات شامل عوارض گمرک، سود بازرگانی و عوارض واردات خودرو است. مالیات بر مصرف و فروش نیز شامل هر آنچه میشود که مردم جامعه خریداری کرده و مصرف میکنند.
چه کسانی باید مالیات پرداخت کنند؟
به طور خلاصه باید بدانید که هر شخص حقوقی و حقیقی که کسب درآمد میکند، مشمول پرداخت مالیات است. در ادامه با اشخاص مشمول مالیات به تفکیک آشنا خواهیم شد:
- کلیه اشخاص حقیقی مقیم ایران که در کشور یا خارج از کشور کسب درآمد میکنند.
- کلیه اشخاص حقیقی ایرانی که مقیم خارج از ایران بوده و در ایران در حال کسب درآمد هستند.
- کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که در ایران اموال یا املاک دارند.
- کلیه اشخاص حقوقی ایرانی که داخل ایران یا خارج از آن کسب درآمد دارند.
- هر شخص غیر ایرانی، شامل حقوقی و حقیقی که در ایران کسب درآمد کرده یا به واسطه خدماتی که ارائه میکنند، واگذاری امتیازات و موارد مشابه کسب درآمد میکنند.
اگر شما در گروههای مشمول مالیات قرار میگیرید، مجموعه اکوتکس بهترین همراه شما درخصوص مشاوره مالیاتی خواهد بود.
چه کسانی مالیات پرداخت نمیکنند؟ با اشخاص معاف از مالیات آشنا شوید
طبق قانون مالیات، گروهی از افراد و سازمانها نیز از پرداخت مالیات معاف هستند. معافیت مالیاتی عدم پرداخت مالیات به شکل قانونی بوده و در راستای سیاستهای حمایتی از مردم است.
- وزارتخانهها و موسسات دولتی
- شهرداری و دهیاری
- بنیادها و نهادهای وابسته به حکومت که دارای مجوز معافیت از نهاد رهبری باشند
- هر سازمان و دستگاهی که بودجه آن به وسیله دولت تامین میشود
اگر مالیات را پرداخت نکنیم، چه اتفاقی میافتد؟
طبق قانون مالیاتی کشور ایران، پرداخت مالیات اجباری است. اگر شخص حقوقی یا حقیقی آن را پرداخت نکند، جریمه خواهد شد؛ جریمه عدم پرداخت مالیات میتواند شامل جریمه، حبس، محرومیت از معافیت و بخشودگی مالیاتی باشد. برای مثال اگر یک مشمول مالیاتی، درآمد واقعی خود را کتمان کند، مشمول پرداخت جریمه به مقدار 30 درصد از مالیات واقعی خواهد بود. با دریافت مشاوره از اکوتکس، در ابتدای کار میتوانید از آن جلوگیری کنید.
مشمول مالیات چه وظایفی دارد؟ دفتر قانونی و اظهارنامه مالیاتی فراموش نشود
از زمانی که مشمول مالیات شوید، باید تنظیم دفاتر قانونی شامل دفتر روزنامه و دفتر کل را آغاز کنید. شاید در روزهای اخیر دفاتر جای خود را به نرم افزارهای مالیاتی داده باشد، اما تفاوتی در روند کار ایجاد نشده است. شما باید اسناد خود را به اداره دارایی محل فعالیت شرکت ارائه کرده و درآمد خود را اظهار کنید.
جمع بندی اکوتکس
در این مقاله با مالیات، انواع آن، افراد مشمول مالیات و وظایف یک مشمول مالیاتی آشنا شدیم. اکوتکس به عنوان یکی از مراجع اقتصادی تلاش میکند تا دانش افراد جامعه در خصوص حقوق اقتصادی را افزایش دهد. برای دریافت مشاوره، میتوانید از اکوتکس کمک بگیرید.
اولین دیدگاه را ثبت کنید