کدام هزینهها توسط مالیات قبول میشود؟ 3 نکته طلایی
عجیب به نظر میرسد، اما تمام هزینههای شما برای کسب و کار، مورد قبول مالیات نیست. براساس ماده 147 قانون مالیات، شما باید برای تمام هزینههای خود مدرک داشته باشید و آن هزینهها در محدوده تعیین شده توسط سازمان مالیات کل کشور باشد. البته که قوانین گاهی اوقات خم میشوند، اکوتکس محل خم شدن قانون را به شما نشان میدهد.
فهرست محتوا
هزینه قابل قبول مالیاتی چیست؟ سازمان مالیات با ذرهبین
حتی اگر هزینهای را برای کسب و کار خود انجام دهید، ممکن است مورد قبول سازمان مالیات قرار نگیرد؛ شرکت خصوصیای وجود ندارد که ریز هزینههای خود را بررسی نکرده و سعی نکن آن را کاهش دهد. اما براساس قوانین سازمان امور مالیاتی، تمام هزینههای شما باید با کسب و کار همخوانی داشته باشد. همخوانی داشتن هزینه و کسب و کار را هم خود سازمانی مالیات تشخیص میدهد. کمی سختگیرانه به نظر میرسد؟
بسیاری از شرکتها برای کمتر نشان دادن سود خالص خود، برخی هزینهها را بسیار بیشتر از حالت عادی نشان میدهند. گاهی اوقات این هزینههای تشخیص داده شده و مشمول جریمه میشود، گاهی اوقات نیز شرکتها موفق شده با هزینههای سوری، سود خود را کمتر از واقعیت نشان میدهد. اما برای هرچه کمتر شدن اختلافات بین سازمان مالیات و کارفرمایان، ماده 147 و 148 قانون مالیات مستقیم نوشته شده است.
هزینههای قابل قبول مالیاتی (ماده 147)
همانطور که پیشتر اشاره شد، دو ماده 147 و 148 قانون مالیات به هزینههای قابل قبول مالیاتی اختصاص یافته است. براساس ماده 147 قانون مالیاتهای مستقیم، هزینههای قابل قبول مالیات عبارت است از هزینههای متعارف متکی به مدارک و مربوط به تحصیل درآمد موسسه در دوره مالی با رعایت حد نصابهای مقرر. در مواردی که هزینهای در قانون پیشبینی نشده یا بیش از حد نصابهای مشخص شده در قانون باشد، به موجب قانون یا مصوبه هیئت وزیران صورت گرفته باشد، قابل قبول به حساب میآید.
تبصره 1: کلیه اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل مکلف به نگهداری از دفاتر خود میباشند، در حکم موسسه قرار میگیرند. همچنین باید بدانید هزینههای قابل قبول مالیاتی در مورد سایز صاحبان مشاغل نیز قابل پذیرش است.
تبصره 2: هزیههای مربوط به درآمدهای معاف از مالیات، یا مشمول مالیات با نرخ صفر، به عنوان هزینههای قابل قبول مالیاتی شناخته نخواهند شد.
تبصره 3: انجام تهاتر به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی قابل قبول نخواهد بود. اگر مبلغ معامله بیشتر از 200 میلیون ریال باشد، باید پرداخت آن از طریق سیستم بانکی انجام شود.
لیست هزینههای قابل قبول مالیاتی (ماده 148)
- هزینه بازاریابی، تبلیغات و شرکت در نمایشگاه به منظور صادرات، انجام خدمات، آموزش، بازاریابی و تبلیغات چنانچه توسط اشخاص دیگر برای موسسه انجام میگیرد و طبق قانون و مقررات مشمول کسر مالیات تکلیفی باشد پذیرش هزینه آن منوط به کسر و واریز مالیات تکلیفی آن به حساب سازمان امورمالیاتی کشور (ادارۀ امور مالیاتی ذیربط) خواهد بود.مطابق ماده ۱۴۸ ق.م.م، هزینههایی که حائز شرایط فوقالذکر است، به شرح زیر در حساب مالیاتی قابل قبول است :
- قیمتِ خریدِ کالای فروخته شده و با قیمتِ خریدِ موادِ مصرفی در کالا و خدمات فروخته شده.
- هزینههای استخدامی متناسب با خدمت کارکنان بر اساس مقررات استخدامی مؤسسه به شرح زیر:
الف- حقوق اصلی و مزایای مستمر شامل نقدی یا غیرنقدی. (مزایای غیرنقدی به قیمت تمام شده برای کارفرما)
ب- مزایای غیرمستمر شامل نقدی و غیرنقدی مانند خواروبار، بهرهوری، پاداش، عیدی، اضافه کار، هزینه سفر و فوقالعاده مسافرت. نصاب هزینه سفر و فوقالعاده مسافرت مدیران و بازرسان و کارکنان به خارج از ایران به منظور رفع حوائج مؤسسه ذیربط طبق آییننامهای خواهد بود که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران میرسد تعیین خواهد شد.
نکته – مطابق بخشنامه ۲۸۳۴۵ مورخ 18/7/1385، صرفا وجوه پرداختی بابت باز خرید مرخصی کارکنان وفق مقررات موضوعه به استناد بند(۲) ماده ۱۴۸ ق.م.م به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی میگردد.
ج- هزینه بهداشت، درمان و وجوه پرداختی بابت بیمههای بهداشتی و عمر و حوادث حاصل شده از کار کارکنان.
د- حقوق بازنشستگی، وظیفه، پایان خدمت طبق مقررات استخدامی مؤسسه و خسارت اخراج و بازخرید طبق قوانین موضوعه مازاد بر مانده حساب ذخیره مربوط.
ه- وجوه پرداختی به سازمان تأمین اجتماعی طبق مقررات مربوط و همچنین تا میزان سه درصد (3%) حقوق پرداختی سالانه بابت پس انداز کارکنان بر اساس آییننامهای که به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی میرسد.
و- معادل یک ماه آخرین حقوق و دستمزد و همچنین مابهالتفاوت تعدیل حقوق سنوات قبل که به منظور تأمین حقوق بازنشستگی و وظیفه و مزایای پایان خدمت، خسارت اخراج و بازخرید کارکنان مؤسسه ذخیره میشود. این حکم نسبت به ذخایری که تاکنون در حساب بانکها نگهداری شده است نیز جاری خواهد بود.
ز- پرداختی به بازنشستگان مؤسسه حداکثر تا سقف یک دوازدهم معافیت موضوع ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم.
- کرایه محل مؤسسه در صورتی که اجاری باشد، مال الاجاره پرداختی طبق سند رسمی و در غیر اینصورت در حدود متعارف.
- اجاره بهای ماشینآلات و ادوات مربوط به مؤسسه در صورتی که اجاری باشد.
- مخارج سوخت، برق، روشنایی، آب، مخابرات و ارتباطات.
- وجوه پرداختی بابت انواع بیمه مربوط به عملیات و دارایی مؤسسه.
- حق الامتیاز پرداختی و همچنین حقوق و عوارض و مالیاتهایی که به سبب فعالیت مؤسسه به شهرداریها و وزارتخانهها و مؤسسات دولتی و وابسته به آنها پرداخت میشود. (به استثنای مالیات بر درآمد و ملحقات آن و سایر مالیاتهایی که مؤسسه به موجب مقررات این قانون ملزم به کسر از دیگران و پرداخت آن است و همچنین جرایمی که به دولت و شهرداریها پرداخت میگردد.)
نکته- مطابق بخشنامه شماره 20064/200 مورخ 1391/10/11، در صورتی که طبق قوانین و مقررات مربوط /عدم انجام تکلیف به تبعیت از سوی اشخاص مشمول جریمهای شناخته شود، این جرایم با توجه به عدم پیشبینی /آن در قانون مالیاتهای مستقیم و مقررت ذیربط به عنوان هزینه قابل قبول در تشخیص درآمد مشمول مالیات قابل پذیرش نخواهد بود.
- شایان ذکر است برابر بند (18) ماده 148ق.م.م، جریمههایی که برای انجام عملیات مؤسسه به بانکها، صندوق تعاون، صندوقهای حمایت از توسعه بخش کشاورزی و همچنین مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز و شرکتهای واسپاری (لیزینگ) دارای مجوز از بانک مرکزی پرداخت شده یا تخصیص یافته باشد، هزینه قابل قبول مالیاتی است.
- هزینههای تحقیقاتی، آزمایشی و آموزشی، خرید کتاب، نشریات و لوحهای فشرده، هزینههای بازاریابی تبلیغات و نمایشگاهی مربوط به فعالیت مؤسسه، بر اساس آیین نامهای که به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی میرسد.
- هزینههای مربوط به جبران خسارت وارده مربوط به فعالیت و دارایی مؤسسه مشروط بر این که:
اولا- وجود خسارت محقق باشد.
ثانیا- موضوع و میزان آن مشخص باشد.
ثالثا- طبق مقررات قانون یا قراردادهای موجود جبران آن به عهده دیگری نبوده یا در هر صورت از طریق دیگر جبران نشده باشد.
آییننامه احراز شروط سه گانه مذکور در این بند به پیشنهاد سازمان مالیاتی کشور به تصویب امور اقتصادی و دارایی میرسد.
- هزینههای فرهنگی، ورزشی و رفاهی کارگران پرداختی به وزارت کار و امور اجتماعی حداکثر معادل ده هزار ریال به ازای هر کارگر.
ذخیره مطالباتی که وصول آن مشکوک باشد مشروط بر این که:
اولا- مربوط به فعالیت مؤسسه باشد.
ثانیا- احتمال غالب برای لاوصول ماندن آن موجود باشد.
ثالثا- در دفاتر مؤسسه به حساب مخصوص منظور شده باشد تا زمانی که طلب وصول گردد یا لاوصول بودن آن محقق شود.
آییننامه مربوط به این بند به پیشنهاد سازمان مالیاتی کشور به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی میرسد.
- زبان اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آنها و با توجه به مقررات احراز گردد، از درآمد سال یا سالهای بعد استهلاک پذیر است.
نکته- مطابق بند (۱) بخشنامه شماره ۲۸۳۴۵ مورخ 18/7/1385، زیان اشخاص حقیقی و حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آنها و با توجه به مقررات احراز گردد بدون تفکیک آن به سنوات قبل یا بعد اصلاحیه اخیر از درآمد سال یا سالهای بعد و حداکثر تا میزان درآمد مشمول مالیات ابرازی قابل استهلاک خواهد بود.
- هزینههای جزئی مربوط به محل مؤسسه که عرفا به عهده مستاجر است، در صورتیکه اجاری باشد.
- هزینههای مربوط به حفظ و نگهداری محل مؤسسه در صورتی که ملکی باشد.
- مخارج حمل و نقل.
- هزینههای ایاب و ذهاب، پذیرایی و انبارداری.
- حق الزحمههای پرداختی متناسب با کار انجام شده از قبیل حقالعمل دلالی، حق الوکاله، حق المشاوره و حق حضور، هزینه حسابرسی و خدمات مالی و اداری و بازرسی، هرینه نرم افزاری، طراحی و استقرار سیستمهای مورد نیاز مؤسسه، سایر هزینههای کارشناسی در ارتباط با فعالیت مؤسسه و حقالزحمه بازرس قانونی.
- سود، کارمزد و جریمههایی که برای انجام عملیات مؤسسه به بانکها، صندوق تعاون، صندوقهای حمایت و توسعه بخش کشاورزی و همچنین مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز و شرکتهای واسپاری (لیزینگ) دارای مجوز از بانک مرکزی پرداخت شده یا تخصیص یافته باشد.
نکته 1- مطابق بخشنامه شماره 41/93/230 مورخ 1/4/1393، صرفا مجوز فعالیت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مبنای مجاز بودن بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری غیر بانکی است و سایر محورهای صادره از طرف بانک مرکزی از جمله مجوز تأسیس یا مجوز ثبت تغییرات به منزله مجوز فعالیت نیست.
نکته۲- مطابق بخشنامه شماره 69/93/200 مورخ 25/6/1393، نظر به اینکه درخصوص پذیرش هزینههای سود و کارمزد بانکی شرکتهای کارگزاری تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ابهاماتی مطرح شده است، لذا بدینوسیله اشعار میدارد:
از آنجایی که شرکتهای کارگزاری تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار به موجب دستورالعمل (خرید اعتباری اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران) که توسط سازمان مذکور در تاریخ 9/10/1391 صادرشده مجاز به دریافت تسهیلات از بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی مجاز و اعطای اعتبار به مشتریان از محل آن جهت خرید سهام و حق تقدم سهام شدهاند.
لذا موضوع مذکور به عنوان موضوع فعالیت شرکتهای کارگزار محسوب و هزینه سود و هزینه سود و کارمزد تخصیصی یا پرداختی به بانکها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز با رعایت مقررات ماده ۱۴۷ و بند (۱۸) ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم قابل قبول است.
- بهای ملزومات اداری و لوازمی که معمولا ظرف یک سال از بین میروند.
- مخارج تعمیر و نگاهداری ماشین آلات و لوازم کار و تعویض قطعات یدکی که به عنوان تعمیر اساسی تلقی نگردد.
- هزینههای اکتشاف معادن که منجر به بهرهبرداری نشده باشد.
- هزینههای مربوط به حق عضویت و حق اشتراک پرداختی مربوط به فعالیت مؤسسه.
- مطالبات لاوصول به شرط اثبات آن از طرف مؤدی مازاد بر مانده حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول.
- زیان حاصل از تسعیر ارز براساس اصول متداول حسابداری مشروط بر اتخاذ یک روش یکنواخت طی سالهای مختلف از طرف مؤدی.
- ضایعات متعارف تولید.
- ذخیره مربوط به هزینههای پرداختی قابل قبول که به سال مورد رسیدگی ارتباط دارد.
- هزینههای قابل قبول مربوط به سالهای قبلی که پرداخت یا تخصیص آن در سال مالیاتی مورد رسیدگی تحقق مییابد.
- هزینه خرید کتاب و سایر کالاهای فرهنگی – هنری برای کارکنان و افراد تحت تکفل آنها تا میزان حداکثر پنج درصد (5%) معافیت مالیاتی موضوع ماده 84 ق.م.م به ازای هر نفر.
- ذخیره مربوط به خدمات پس از فروش (گارانتی) اشخاص حقوقی.
هزینه ماموریت قابل قبول مالیات
طبق نامه هیئت وزیران به شماره 38929ت/3286 در تاریخ 87/01/19 حد نصاب هزینه ماموریت یا مسافرت به خارج از کشور روزانه 200 هزارتومان تعیین شده است. این مبلغ برای شرکتهای تولیدی هر سال 180 روز یا معادل 6 ماه است. اگر شرکت شما غیرتولیدی باشد، این مقدار 60 روز یا معادل 12 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. اگر هزینههای شرکت شما بیش از مبالغ مشخص شده باشد، شامل هزینههای غیرقابل قبول خواهد بود.
آیا پاداش هیئت مدیره شامل هزینههای قابل قبول مالیاتی است؟
همانطور که میدانید، پاداش اعضای هیئت مدیره از سود قابل تقسیم پرداخت خواهد شد. برای بررسی آن باید به قانون تجارت مراجعه کنیم، با توجه به قوانین تجارت، پرداخت پاداش به هیئت مدیره در قالب حقوق طبقه بندی میشود. در زمان پرداخت پاداش باید دو نکته زیر را در نظر داشته باشید.
- پاداش هیئت مدیره در شرکتهای سهامی عام از 3 درصد و شرکتهای سهامی خاص از 6 درصد بیشتر نشود.
- پاداش پرداخت شده به هیئت مدیره از معادل یک سال حقوق پایه نباید تجاوز کند.
- اگر عضو هیئت مدیره، عضو غیرموظف باشد، نباید از حداقل پاداش تعلق گرفته به اعضای دائم بیشتر باشد.
جمع بندی اکوتکس
در این مقاله با کلیات هزینههای قابل قبول مالیاتی آشنا شدیم؛ در نتیجه باید بدانید که هزینه حقوق، هزینه تبلیغات، هزینه سفر، هزینه پاداش هیئت مدیره در قالب هزینههای شرکت قرار گرفته و اگر هزینهها از حدود مشخص بیشتر شود، در قالب هزینههای قابل قبول مالیاتی قرار نمیگیرد. برای کسب اطلاعات دقیق در خصوص هزینههای مالیاتی با مجموعه اکوتکس تماس بگیرید.
اولین دیدگاه را ثبت کنید